(Świąteczny) czas na obalenie alko-mitów

Podczas świątecznych spotkań często powracają popularne przekonania dotyczące alkoholu. W które z nich nie powinniśmy wierzyć?

MIT: Jak nie pomieszam, to się nie upiję. Stan upojenia alkoholowego nie zależy od tego, jakie napoje alkoholowe pijemy, ale ile wypijemy czystego alkoholu w nich zawartego. Nie ma znaczenia, jaki alkohol pijemy, bo każdy zawiera tą samą substancję – etanol (alkohol etylowy). Nie ma też znaczenia, czy pijemy tyko piwo, tylko wino, jakiekolwiek napoje spirytusowe, czy też mieszamy ze sobą różne alkohole. Liczy się, ile czystego alkoholu dostarczymy do organizmu. Dlatego tak ważna jest świadomość porcji czystego alkoholu, którą zawierają różne trunki.

MIT: Piwo to nie alkohol. Postrzeganie piwa jako „lżejszego” alkoholu utrudnia intuicyjną ocenę „mocy” tego napoju i jego wpływu na organizm. Z tego powodu wiele osób nieświadomie wypija większą ilość jednostek alkoholu niż planowało. Tymczasem półlitrowe piwo 5% dostarcza tyle samo czystego alkoholu, co dwa 30 ml kieliszki wódki 40% czy dwa 100 ml kieliszki wina 12%.

MIT: Po tłustym posiłku lepiej strawię alkohol. Syty posiłek jedynie spowalnia moment wchłaniania alkoholu w przewodzie pokarmowym. Obecność pokarmu w żołądku opóźnia szybki transport etanolu (alkoholu etylowego) do jelita cienkiego, gdzie alkohol jest wchłaniany w szybszym tempie. W efekcie stężenie alkoholu we krwi rośnie wolniej, a objawy upojenia pojawiają się później. Nie oznacza to, że jedzenie neutralizuje działanie etanolu albo spowoduje, że „zniknie” on z organizmu. Organizm nadal musi go metabolizować.

MIT: Kawa postawi mnie na nogi. Kawa może chwilowo zwiększyć koncentrację i zmniejszyć senność, ale nie neutralizuje obecności alkoholu w organizmie ani nie przyspiesza jego metabolizmu. Ten proces zachodzi wyłącznie w wątrobie i trwa od kilku do kilkunastu godzin, w zależności od ilości wypitego alkoholu, masy ciała i stanu zdrowia. Lepsze samopoczucie po kofeinie nie oznacza trzeźwości i co ważne, nie poprawia zdolności prowadzenia pojazdów.

MIT: Alkohol rozgrzewa. Uczucie ciepła po alkoholu wynika z rozszerzenia naczyń krwionośnych i zwiększonego przepływu krwi tuż pod skórą, a nie z realnego ogrzania organizmu. Efekt ten sprawia, że ciało traci ciepło jeszcze szybciej, sprzyjając wychłodzeniu, szczególnie zimą. Wbrew obiegowej opinii alkohol nie jest więc skutecznym sposobem na rozgrzanie organizmu.

Święta i Nowy Rok to czas spotkań, radości i wspólnego świętowania. W tym okresie pojawia się więcej okazji do wznoszenia toastów i celebracji. Warto jednak pamiętać, że magia tych chwil tkwi w towarzystwie i wspólnych emocjach a nie w ilości wypitego alkoholu. Świętujmy odpowiedzialnie, z umiarem i dobrym nastrojem – mówi Karol Stec, Prezes Zarządu Związku Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy (ZP PPS).

Młodzi dorośli częściej powielają fałszywe przekonania

Badanie zrealizowane przez OPB Ariadna w ramach kampanii „Alkomity” pokazuje, że wśród młodych dorosłych (18–24 lata) błędne przekonania na temat alkoholu pojawiają się szczególnie często. W tej grupie aż 29% respondentów uważa, że piwo nie jest alkoholem, podczas gdy w całej populacji odsetek ten wynosi 15%. Istotna różnica występuje także w postrzeganiu ryzyka związanego ze spożyciem piwa. 32% młodych uważa, że piwem „nie da się upić” w porównaniu do 18% ogółu badanych i podobnie, 24% z nich zakłada, że można je pić częściej i w większych ilościach bez ryzyka uzależnienia wobec 18% całej badanej grupy. Młodzi dorośli częściej postrzegają piwo jako mniej szkodliwe niż inne napoje alkoholowe. Takiego zdania jest 38% respondentów młodych dorosłych w porównaniu do 24% wszystkich badanych. Co istotne, 26% osób w wieku 18–24 lat nie zdaje sobie sprawy, że każdy napój alkoholowy, piwo, wino, wódka czy whisky, zawiera tę samą substancję psychoaktywną, czyli etanol. Wyniki te wyraźnie wskazują, jak ważna jest edukacja wśród młodych pełnoletnich konsumentów i prostowanie szkodliwych mitów dotyczących alkoholu.

Czy to święta, czy nie święta: #AlkoToAlko

Jedną z przyczyn powszechności mitów jest mylne postrzeganie „mocy” różnych trunków, podczas gdy o działaniu danego napoju decyduje ilość zawartego w nim etanolu. W ramach kampanii „Alkomity” powstało proste równanie, które ułatwia porównanie porcji: półlitrowe piwo 5%, dwa kieliszki wódki 40% po 30 ml oraz dwie lampki wina 12% po 100 ml dostarczają zbliżoną dawkę, tj. około 20 gramów czystego alkoholu.

Jak podkreśla Karol Stec, prezes ZP PPS: Niezależnie od tego, czy ktoś sięga po piwo, wino czy wódkę, spożywa tę samą substancję, alkohol etylowy. To jego ilość, a nie rodzaj napoju, decyduje o wpływie na organizm. Dlatego przypominamy: alkohol to alkohol, #alkotoalko! Liczmy porcje etanolu, a nie kieliszki czy kufle.

O projekcie:

Projekt edukacyjny „Alkomity” stawia na edukację i obala najczęściej powtarzane przekonania o napojach alkoholowych. Główne hasło – #AlkoToAlko – przypomina, że każda forma alkoholu: piwo, wino, wódka, czy whisky, zawiera tę samą substancję – etanol. Więcej informacji na temat na stronie: alkomity.pl

O badaniu:

Badanie przeprowadzono metodą CAWI w kwietniu 2025 na Ogólnopolskim Panelu Badawczym Ariadna na reprezentatywnej próbie ogólnopolskiej liczącej N=1104 osoby w wieku od 18 lat wzwyż.

***

Związek Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy (ZP PPS) to dobrowolna, samorządna i samofinansująca się organizacja branżowa, zrzeszająca 90% rynku mocnych alkoholi w Polsce, reprezentując zarówno międzynarodowe korporacje, jak i małe i średnie przedsiębiorstwa. Misją Związku jest wspieranie zrównoważonego rozwoju sektora spirytusowego, który pozytywnie wpływa na gospodarkę i rolnictwo. Branża spirytusowa generuje rocznie 25,7 mld zł wartości PKB, będąc jednym z istotnych sektorów przemysłowych w Polsce. Zatrudnia bezpośrednio około 4,5 tys. osób, a dzięki powiązaniom z innymi gałęziami gospodarki zapewnia łącznie blisko 86,8 tys. miejsc pracy. Każdego roku przemysł spirytusowy przetwarza 1,6 mln ton zbóż, w tym 954 tys. ton kukurydzy oraz 38 tys. ton ziemniaków. Eksport polskich wyrobów spirytusowych osiąga wartość 2,4 mld zł rocznie. Od 2008 roku ZP PPS we współpracy z partnerami społecznymi prowadzi działania edukacyjne na rzecz odpowiedzialnego spożywania alkoholu wśród dorosłych Polaków. W 2025 r. zainicjowała kampanię „Alkomity”, która przypomina, że każda forma alkoholu: piwo, wino, wódka czy whisky zawiera tę samą substancję – etanol. Oszacowanie mocy tych popularnych trunków umożliwia równanie: 2 kieliszki wódki 40% po 30 ml zawierają tyle samo etanolu (20 gramów), co 2 kieliszki wina 12% o poj. 100 ml czy jedno duże piwo (500 ml) o mocy 5%. Świadomość, co i w jakich ilościach konsumujemy, jest niezbędna do podejmowania rozsądnych decyzji. Celem organizacji jest także kreowanie pozytywnego wizerunku polskich produktów spirytusowych w Polsce i na świecie oraz kultywowanie tradycji produkcyjnych kształtowanych na przestrzeni kilkuset lat.