We wstępie do stanowiska czytamy, iż Rada Powiatu Krośnieńskiego wyraża zaniepokojenie i stanowczy sprzeciw wobec decyzji podejmowanych przez Rząd RP (w szczególności Minister Edukacji) w zakresie polityki oświatowej. Wątpliwości budzi zarówno zakres podejmowanych decyzji, jak i tryb ich wprowadzania.
Należy podkreślić, że jednym z powodów przyjęcia stanowiska były prośby od zaniepokojonych mieszkańców powiatu krośnieńskiego, którzy domagali się stosownej reakcji w związku z zapowiadanymi zmianami w polskiej edukacji. – Bardzo liczymy na Państwa odważny sprzeciw i zaangażowanie w problem. Chodzi tu bowiem o los naszej Ojczyzny. Pytanie więc, czy staniemy w obronie Boga i zdrowej moralności, czy będziemy bierni i pozwolimy powoli wyrzucić Boga z polskich szkół?- czytamy w jednym z nadesłanych pism.
Stanowisko koncentruje się wokół trzech aspektów: ograniczenie lekcji religii w szkołach, wprowadzenie nowego przedmiotu - edukacji zdrowotnej oraz zmiany podstawy programowej historii i języka polskiego.
Wicestarosta Andrzej Guzik referując treść stanowiska poruszył między innymi kwestię wprowadzenia zmian w podstawie programowej do nauczania historii, a w szczególności usunięcia z niej wielu postaci, które przez lata budowały narodową tożsamość takich jak m.in. rotmistrz Witold Pilecki, Danuta Siedzikówna „Inka”, płk Łukasz Ciepliński czy Maksymilian Maria Kolbe, pomniejszanie roli św. Jana Pawła II, ograniczanie informacji na temat budowy Gdyni i Centralnego Okręgu Przemysłowego, pomijanie konfliktów polsko – niemieckich, ograniczenie roli Kościoła.
W nowym kanonie zabrakło też miejsca na takie wydarzenia jak Polacy w Wiośnie Ludów, Narwik, Tobruk, Monte Cassino, Wizna, Bzura, Westerplatte, Grodno. – Niekiedy mówi się, że podstawa programowa nie ma wielkiego znaczenia, że to jedynie ogólny zarys. Otóż nie – to nieprawda. Podstawa programowa wyznacza kierunek, treści nauczania, do której muszą się dostosować autorzy programów szkolnych, a następnie podręczników. Historia to nie tylko daty – to opowieść o wartościach, o ofiarach, o wyborach moralnych i bohaterstwie. Wyrzucanie z niej tak fundamentalnych treści jest niczym innym jak próbą wykorzenienia narodowej pamięci. Dlatego apelujemy o przywrócenie tym postaciom i wydarzeniom należnego miejsca w edukacji historycznej młodzieży. Jest poważna obawa, że autorzy podręczników, odwołujący się do tych treści, które w sposób brutalny zostały wyrugowane z podstawy programowej, po prostu przestaną je uwzględniać. I to nie może być akceptowane. Jako wspólnota lokalna, jako społeczność wychowująca młode pokolenia – nie możemy się na to zgodzić.
Odnosząc się do kwestii edukacji zdrowotnej wicestarosta zaznaczył, że w podstawie programowej trudno znaleźć niepokojące treści, jednak biorąc pod uwagę kierunki zmian w polskiej oświacie, można czuć się zaniepokojonym planami Ministerstwa, które pierwotnie zamierzało wprowadzić przedmiot obowiązkowy już od 1 września 2025 r. Na drodze tych planów stanęły niewątpliwie wybory prezydenckie i opór ze strony rodziców. Zdaniem Rady Powiatu optymalnym rozwiązaniem byłoby pozostawienie Wychowania do Życia w Rodzinie (WDŻ) w dotychczasowym modelu czyli jako zajęcia nieobowiązkowe. Jest to tym bardziej zasadne, że treści które znalazły się w podstawie programowej Edukacji Zdrowotnej są prezentowane w nauczaniu kilku przedmiotów. Na przykład: Biologia obejmuje szeroki zakres tematów dotyczących zdrowia fizycznego, w tym budowy i funkcjonowania ludzkiego ciała, dojrzewania, zdrowia seksualnego, zasad higieny, profilaktyki zdrowotnej oraz znaczenia racjonalnego odżywiania. Etyka z kolei podejmuje ważne zagadnienia dotyczące zdrowia psychicznego i społecznego. Uczniowie uczą się o relacjach międzyludzkich, wartościach, empatii, komunikacji, rozwiązywaniu konfliktów, a także o szacunku do siebie i innych. W związku z powyższym wprowadzenie obowiązkowego przedmiotu Edukacja Zdrowotna może doprowadzić do dublowania treści już istniejących w programach nauczania.
Powiat Krośnieński planuje również zachęcać inne samorządy, aby z podobnym apelem wystąpiły do Ministra Edukacji.
Za przyjęciem stanowiska zagłosowało 14 radnych, a czterech radnych wstrzymało się od głosu.
STANOWISKO RADY POWIATU KROŚNIEŃSKIEGO
w sprawie polityki oświatowej Ministerstwa Edukacji Narodowej
Rada Powiatu Krośnieńskiego wyraża zaniepokojenie i stanowczy sprzeciw wobec decyzji podejmowanych przez Rząd RP (w szczególności Minister Edukacji) w zakresie polityki oświatowej. Wątpliwości budzi zarówno zakres podejmowanych decyzji, jak i tryb ich wprowadzania.
1.1. Ograniczanie lekcji religii.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji, nauka religii w szkołach począwszy od roku szkolnego 2025/2026 ma odbywać się wymiarze 1 godziny tygodniowo, a nie jak dotychczas – 2 godzin. Decyzja ta została podjęta przez Minister Edukacji z pominięciem wątpliwości podnoszonych nie tylko przez prawników czy pedagogów, ale przede wszystkim – z lekceważeniem protestów rodziców i samych uczniów.
Zgodnie z art. 53 ust. 4 Konstytucji RP, „Religia kościoła lub innego związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej może być przedmiotem nauczania w szkole”. Natomiast art. 12 ust. 2 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty zobowiązuje Ministra Edukacji do wydania rozporządzenia w tej sprawie „w porozumieniu z władzami Kościoła Katolickiego i Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego oraz innych kościołów i związków wyznaniowych”. W przedmiotowej sprawie doszło natomiast do wydania rozporządzenia z lekceważeniem stanowiska nie tylko Kościoła katolickiego, ale także innych kościołów i związków wyznaniowych, co stanowi rażące naruszenie prawa.
Niezależnie od wątpliwości prawnych, istotne zastrzeżenia budzi także kierunek wprowadzanych zmian. Nie ulega wątpliwości, że decyzje rządu zmierzają do absolutnej sekularyzacji wychowania oraz zastąpienia wartości chrześcijańskich szkodliwymi i obcymi dla naszego narodu ideologiami. Jak słusznie wskazano w Stanowisku Konferencji Episkopatu Polski z dnia 12 czerwca 2024 r. w sprawie zmian organizacji lekcji religii w szkołach podejmowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej: „Nauczanie religii katolickiej i innych wyznań wspiera wychowawczą rolę szkoły. Nauczanie religii w szkole stanowi integralną część wychowania człowieka w jego sferze intelektualnej, moralnej i duchowej. Treści przekazywane na lekcji religii uczą budowania relacji osobowych, wrażliwości serca, postawy braterstwa, wzajemnego szacunku i dialogu z przedstawicielami różnych nacji, religii i światopoglądów, kształtują postawy oparte na sprawiedliwości i solidarności społecznej, wskazują na wielką godność każdego człowieka, konieczność niesienia pomocy potrzebującym i dbanie o dobro wspólne. Wychowują do troski o stworzony świat i jego piękno. Lekcja religii wspiera rodzinę i szkołę w różnych kryzysach psychicznych doświadczanych przez uczniów, jest dla nich pomocą w przeciwdziałaniu przemocy, agresji i profilaktyce uzależnień. Lekcja religii ma też bardzo ważne znaczenie kulturowe. Przekaz wiedzy na temat chrześcijaństwa jest konieczny do rozumienia europejskiej i polskiej kultury a także kultury wielu krajów na wszystkich kontynentach. Świadectwo ponad 1050-letniej tradycji chrześcijaństwa w Polsce pokazuje, jak wiara kształtowała nasze dzieje i pozwalała narodowi przetrwać najtragiczniejsze wydarzenia historii. Trzeba mówić o zbudowanych na wierze wielkich dziełach naszych rodaków, wieszczów i bohaterów, uczonych i świętych, ludzi nauki, kultury i sztuki”. Należy przy tym zauważyć, że nauczanie religii jest standardem w większości państw europejskich. Nie ma żadnych powodów aby ograniczać wymiar i charakter nauczania tego przedmiotu.
1.2. Edukacja zdrowotna.
Zaniepokojenie budzi także wprowadzenie nowego przedmiotu - edukacji zdrowotnej, który ma zastąpić wychowanie do życia w rodzinie. Choć nazwa tego przedmiotu – przywołując pozytywne skojarzenia – brzmi zachęcająco, to analiza podstawy programowej prowadzi do wniosku, że celem tych zajęć jest świadome formułowanie określonego przekazu ideologicznego. Edukacja zdrowotna wychodzi poza kształcenie, wkraczając w obszar wychowania obejmującego kształtowanie norm obyczajowych, moralnych i światopoglądowych, który z natury rzeczy jest w pierwszej kolejności zarezerwowany dla rodziców. Prymat rodziców w wychowywaniu dzieci i kształtowaniu ich światopoglądu wynika nie tylko z Konstytucji RP (art. 48 i 53), ale także z innych aktów prawnych, chociażby z art. 14 ust. 3 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej.
Sprzeciw wobec szkodliwych zmian w tym zakresie wyrażają rodzice i przedstawiciele lokalnych społeczności w całym kraju. Kwestia ta skłania do protestu również licznych mieszkańców Powiatu Krośnieńskiego, którzy w ostatnim czasie zwracają się do samorządu o podjęcie działań mających na celu przeciwstawienie się szkodliwym trendom. Mieszkańcy ci słusznie podkreślają, że skutkiem wprowadzanej edukacji zdrowotnej w ujęciu zaproponowanym przez MEN będzie demoralizacja dzieci i młodzieży. Analizując założenia programowe tego przedmiotu nie sposób nie zgodzić się z tą opinią.
1.3. Zmiany programów nauczania lekcji historii i języka polskiego.
Kolejnym niekorzystnym zjawiskiem w obszarze oświaty są zmiany programów nauczania przedmiotów humanistycznych, drastycznie ograniczających zakres przekazywanej wiedzy, co odbywa się ze szkodą dla wiedzy ogólnej, którą powinni posiąść absolwenci szkół podstawowych i średnich.
Zaktualizowane podstawy programowe pomijają wiele istotnych faktów o kluczowym znaczeniu dla polskiej historii i kultury, nie zauważają bohaterów narodowych czy też istotnych pozycji z kanonu literatury polskiej. Ograniczanie przekazywanej wiedzy w tym zakresie znacznie utrudnia kształtowanie postaw patriotycznych w młodym pokoleniu, a rugowanie z polskiej szkoły wiedzy odnoszącej się do przełomowych wydarzeń naszej historii i bohaterów narodowych pozbawia uczniów ich tożsamości, poczucia wartości i dumy z powodu przynależności do Narodu Polskiego.
Forsowanie przez Ministra Edukacji tego typu rozwiązań jest głęboko nierozsądne i szkodliwe, gdyż może doprowadzić do całkowitego wypaczenia obrazu historii. Już teraz m.in. wmawia się Polakom, że rozpoczęli II wojnę światową, są odpowiedzialni za Holokaust, a tak w ogóle niczym specjalnym nie zapisali się w historii Europy. Na takie wypaczanie historii Polski służące budowaniu poczucia winy i niższości nie może być zgody.
We współczesnym świecie przenikających się cywilizacji i kultur racją stanu każdej instytucji Państwa Polskiego powinno być budowanie silnej polskiej tożsamości narodowej, wyrastającej z tradycji ponad 1050-letniego państwa i wartości chrześcijańskich, kształtujących naszą wspólnotę na przestrzeni wieków. Młodzi ludzie ukształtowani w takim duchu będą podejmowali odpowiedzialne, ambitne decyzje odnoszące się do ich życia rodzinnego, zawodowego i aktywności społecznej.
W obliczu opisanych powyżej niepokojących zjawisk, apelujemy o zmianę kierunku polityki oświatowej i wycofanie się Pani Minister z opisanych powyżej szkodliwych decyzji. Jako radni Powiatu Krośnieńskiego jesteśmy przekonani, że podstawowym zadaniem szkoły jest służenie wszechstronnemu rozwojowi młodego człowieka we współdziałaniu z jego rodzicami i innymi instytucjami ukierunkowanymi na pomoc w realizacji tej niezwykle istotnej misji. Z uwagi na wielką wrażliwość i brak doświadczenia życiowego uczniów, a z drugiej strony niewątpliwy autorytet, jakim cieszy się instytucja szkoły wszelkie szkodliwe eksperymenty w obszarze edukacji i wychowania powinny być natychmiast zakończone. Zaniedbanie tej sprawy spowodowałoby ogromne straty moralne i tożsamościowe u młodych ludzi. Poszukując własnej drogi życiowej mają oni prawo oczekiwać wsparcia ze strony rodziny, Kościoła i szkoły, które oparte jest na tym samym systemie wartości.