Pacjenci zainteresowani byli w szczególności uzyskaniem refundacji z Programu Ministerialnego na zabieg in vitro. Klinika Parens w Krakowie jest wykonawcą Programu Ministerialnego, dzięki któremu pary spełniające wymagania programu mogą uzyskać refundację do 3 zabiegów in vitro. Aby para mogła być zakwalifikowana do leczenia tą metodą, musi zrobić szereg badań (również genetycznych), które może wykonać na miejscu w Przychodni Leczenia Niepłodności Sensimed w Krośnie (ul. Kopalniana 17A).
W Sensimedzie wykonywane są również mniej inwazyjne metody niż zapłodnienie pozaustrojowe w postaci leczenia gonadotropinami czy inseminacji domacicznej (IUI) oraz inseminacji nasieniem dawcy (AID), jeżeli mężczyzna ma nieodpowiednie parametry nasienia. Procedury stosowane w Sensimed Krosno stosowane są na całym świecie, a lekarze tu pracujący są członkami ESHRE (European Society for Humman Reproduction and Embryology) i uczestniczą w szkoleniach organizowanych przez to stowarzyszenie (w tym roku będą m.in. uczestniczyć w szkoleniu w Lizbonie). Para, w której kobieta ma powyżej 35 r.ż. musi udowodnić leczenie przez 12 m-cy, a para, w której kobieta ma poniżej 35 r.ż - przez 24 miesiące. Gdy para spełni inne wymagania ministerialne, może zostać zakwalifikowana do programu.
W trakcie wizyty dr n.med. Jarosława Janeczki w Sensimed Krosno zapytaliśmy, z jakimi problemami niepłodnościowymi stykają się najczęściej mieszkańcy Krosna i okolic.
Najczęstszym problemem u kobiet jest endometrioza. Jest to choroba polegająca na wszczepianiu śluzówki macicy do jamy brzusznej, co prowadzi do uszkodzenia narządów w miednicy mniejszej. Zmniejsza to szanse na zapłodnienie. Często endometrioza nie daje odczuwalnych objawów, można ją podejrzewać w badaniu USG, a potwierdzić jedynie podczas laparoskopii.
Mężczyźni borykają się z problemem niskiej koncentracji i ruchliwości plemników w ejakulacie spowodowanej często przez czynniki środowiskowe (m.in. zła dieta, palenie papierosów, siedzący tryb pracy) oraz niektóre choroby ogólnoustrojowe i urologiczne. W Sensimed Krosno pacjent może wykonać całościowe badanie nasienia (seminogram, test MAR, stopień uszkodzenia chromatyny plemnikowej) według przyjętych standardów WHO (World Health Organization). W Sensimed Krosno mężczyzna oddaje nasienie w specjalnie przygotowanym do tego pokoju. Aby badanie było wiarygodne, pacjent musi spełnić kilka warunków, o których zostaje poinformowany przy rejestracji (między innymi zachować abstynencję płciową przez 2-7 dni). Wynik jest gotowy do odbioru do 5 dni roboczych.
Czy stan psychiczny pacjentów ma wpływ na poczęcie upragnionego dziecka?
Gdy para długo i bezskutecznie stara się o dziecko, mogą pojawić się zaburzenia w relacjach między partnerami spowodowane podporządkowaniem myślenia i funkcjonowania jednemu celowi. Do tego dochodzi presja ze strony rodziny, znajomych - samą ciążą, rozwiązaniem i wychowaniem dziecka. To wszystko oczywiście może prowadzić do powstania podświadomej blokady psychicznej, która utrudnia zajście w ciążę.
Czy jest górna granica wieku na urodzenie dziecka?
Nie można wyznaczyć ścisłej granicy wiekowej, po przekroczeniu której kobieta nie będzie mogła zostać już matką, bo byłaby to granica sztuczna. Granicę naturalną wyznacza sam organizm kobiety, kiedy dochodzi do wyczerpania puli komórek jajowych i zmian hormonalnych, kobieta wkracza w okres menopauzy i fizjologicznie zajście w ciążę jest niemożliwe. Uważam, że nie powinno się stosować u tych kobiet procedur rozrodu wspomaganego. Oczywiście zdarzają się pojedyncze przypadki, kiedy nawet kobiety starsze zachodzą w ciążę, ale nie są to ciąże naturalne, tylko z wykorzystaniem komórek jajowych dawczyni.
Co to jest niepłodność wtórna i czym się różni od idiopatycznej?
O niepłodności wtórnej mówimy, kiedy para która ma już dziecko lub ciąże zakończone poronieniem i ma problemy z poczęciem kolejnego. Zakładając, że nie doszło do powikłań w czasie porodu, przyczyny mogą być różne - głównie wiek (planując drugą ciążę, jesteśmy już starsi), niezdrowy tryb życia (papierosy, otyłość, brak ruchu), ale też stany zapalne, urazy, przyjmowanie leków i wiele innych. Zastanawiający jest fakt, że nawet w 70% niepłodność wtórna leży po stronie mężczyzn.
Niepłodność idiopatyczna to niepłodność o niewyjaśnionym podłożu. Nie wiadomo, dlaczego nie dochodzi do zapłodnienia. Szacuje się, że z tym rodzajem niepłodności boryka się od 10 do 20 procent par. Jednak ciągłe postępy w dziedzinie diagnostyki sprawiają, że w coraz większym stopniu jesteśmy w stanie wyjaśnić przyczyny niepłodności tak, aby podjąć właściwe leczenie. Lekarze w Sensimed Krosno często diagnozują niepłodność wtórną, a jeszcze częściej idiopatyczną i wdrażają odpowiednie leczenie. Nie jest to oczywiście sprawa prosta, gdyż wymaga nieustannego śledzenia najważniejszych zmian w tej dziedzinie nauki.
Mówi się, że czynniki środowiskowe, tj. palenie papierosów i niehigieniczny tryb życia mają duży wpływ na płodność. Czy to prawda?
Tak, to prawda. Osobiście jestem wielkim przeciwnikiem palenia papierosów, bo wiem, jak bardzo ten nałóg zmniejsza szanse na zajście w ciążę, nawet w następnym pokoleniu. Według badań przeprowadzonych przez 30 lat na Uniwersytecie w Yale w USA, córki palaczy mają o 11 % mniejsze szanse na zajście w ciążę w stosunku do swoich rówieśniczek, których rodzice nie palili. Dlatego pytanie o palenie papierosów włączyłem do wywiadu z parą podczas pierwszej wizyty. Kolejnym czynnikiem jest siedzący tryb życia, o którym już wspominałem, chociaż udowodniono, że długotrwała praca z laptopem na kolanach nie jest szkodliwa dla układu rozrodczego. Za to na pewno negatywne działanie mają sterydy stosowane do suplementów diety dla osób trenujących na siłowni i uprawiających intensywnie sport. Do tego dochodzą choroby typu otyłość, cukrzyca, nadciśnienie oraz stresujący tryb życia. Generalnie wskazana jest umiarkowana (nie wyczynowa) aktywność fizyczna i bezwzględne porzucenie nałogów.
Czy biorąc pod uwagę obecny stan wiedzy i badań można powiedzieć, że każda niepłodność jest wyleczalna?
Postęp w tej dziedzinie jest ogromny, trudno temu zaprzeczyć, gdyż kolejne granice są przekraczane praktycznie każdego dnia. Ostatnio uczestniczyłem w sympozjum ASRM na Hawajach, gdzie przedstawiany był przykład 36-letniej kobiety z przeszczepioną macicą, która urodziła zdrowe dziecko. Przed nami jeszcze wiele wyzwań, ale zasadne jest ich podejmowanie po to, aby każda para miała swoją szansę na spłodzenie potomka.
Po krótkim wywiadzie dla naszego portalu dr n.med. Jarosław Janeczko zapewnił nas, że niedługo znowu odwiedzi Przychodnię Leczenia Niepłodności Sensimed (ul. Kopalniana 17A) Krosno (www.sensimed.info) i każda para, która będzie chciała otrzymać fachową pomoc, będzie mogła skonsultować z nim swój problem. O następnej wizycie Pana Doktora będziemy informować naszych czytelników na bieżąco.
red.
