Podarty banknot - nie taki straszny, jak go malują

Wszystkie banknoty pieniężne emitowane przez Narodowy Bank Polski podlegają wymianie. Jeżeli więc zdarzy się nam wypadek i wybrany banknot ulegnie podarciu lub uszkodzeniu, nie trzeba się wcale obawiać. Po prostu należy wymienić podarty banknot.

Ustawodawca przewidział możliwość uszkodzenia banknotu. O ile celowe niszczenie waluty podlega wysokim karom, o tyle jest rzeczą oczywistą, że każdemu może się przytrafić niezamierzony wypadek. Poza tym pieniądze z czasem tracą swoje właściwości fizyczne. Chociaż i tak są co jakiś czas wymieniane, może się zdarzyć, że akurat trafi w nasze ręce naprawdę wieloletni egzemplarz, który bez dużej pomocy może się uszkodzić.

Wymiana podartego banknotu to kwestia regulowana prawnie zarządzeniem nr 31/2013 Prezesa Narodowego Banku Polskiego. Każdy ma prawo do darmowej wymiany podartego pieniądza. Jedyne, co należy zrobić w tym celu, to udać się do najbliższej placówki bankowej. Nawet gdy nie korzysta się z usług danego banku, jego pracownicy mają prawny obowiązek przyjąć i wymienić uszkodzony banknot.

Zasady wymiany uszkodzonych banknotów

Wychodząc naprzeciw coraz bardziej scyfryzowanej rzeczywistości, od 2020 roku istnieje także możliwość przesłania wadliwego banknotu pocztą lub kurierem. Przesyłkę wraz z wypełnionym wnioskiem, którego wzór można znaleźć na stronie głównej NBP, należy przesłać na adres Departamentu Emisyjno-Skarbcowego NBP (ul. Świętokrzyska 11/21, 00-919 Warszawa) z dopiskiem “DES - wymiana”. Możliwość zdalnej wymiany obowiązuje tylko w sytuacji, gdy wartość uszkodzonych nominałów nie przekracza 2000 złotych.

Zgodnie z zarządzeniem Prezesa NBP przy banknocie, który zachował ponad 75% powierzchni, można otrzymać jego równowartość (100%). Jeżeli uszkodzenie obejmuje od 45% do 75% pierwotnej powierzchni, wówczas wymiana podartego banknotu odbywa się za połowę jego wartości nominalnej (50%). Nie można wymienić uszkodzonych nominałów w sytuacji braku ponad 65% powierzchni, gdyż mogłoby się to wiązać z potencjalnymi nadużyciami i próbami zdublowania waluty. Ogólne reguły wymiany NBP wskazują, że co do zasady wymianie podlegają pieniądze, które noszą znamiona uszkodzeń mechanicznych. W praktyce będą to różnego rodzaju całkowite i częściowe podarcia, przetarcia i częściowe braki.