1. Czym tak naprawdę różnią się okna dwu- i trzyszybowe? Podstawy, które musisz znać

Na pierwszy rzut oka, nowoczesne okna, niezależnie od ilości szyb, mogą wyglądać bardzo podobnie. Sekret tkwi w ich wewnętrznej konstrukcji, a konkretnie w tzw. pakietach szybowych. To właśnie one w dużej mierze odpowiadają za izolacyjność termiczną i akustyczną całego okna.

- Okna dwuszybowe: Jak sama nazwa wskazuje, ich budowa opiera się na dwóch taflach szkła, pomiędzy którymi znajduje się przestrzeń (komora) wypełniona najczęściej gazem szlachetnym, takim jak argon. Są to rozwiązania stosowane od lat, a główne zalety okien dwuszybowych to przede wszystkim niższa cena zakupu oraz mniejsza waga samego skrzydła okiennego. Ich parametry izolacyjne są jednak zazwyczaj słabsze w porównaniu do nowocześniejszych odpowiedników.

- Okna trzyszybowe / Okna 3 szybowe: W tym przypadku ich budowa jest bardziej zaawansowana. Składają się one z trzech tafli szkła (lub, jak niektórzy mówią, są wyposażone w trzy szyby), tworzących dwie oddzielne komory międzyszybowe. Te komory również wypełnione są gazem szlachetnym, najczęściej argonem, a czasami kryptonem. Rola tej dodatkowej szyby i drugiej komory jest kluczowa dla poprawy parametrów izolacyjnych. Dzięki temu okna trzyszybowe charakteryzują się znacznie lepszą ochroną przed utratą ciepła.

Podstawową różnicą między tymi dwoma typami okien jest więc liczba szyb i komór międzyszybowych, która bezpośrednio przekłada się na zdolność do izolowania wnętrza od warunków zewnętrznych. Choć wizualnie okna różnią się minimalnie, to różnice w ich parametrach technicznych, zwłaszcza izolacyjności cieplnej, są znaczące i odczuwalne zarówno dla komfortu, jak i portfela. Zarówno w oknach trzyszybowych, jak i dwuszybowych stosuje się specjalne ramki dystansowe (tzw. ciepłe ramki), które dodatkowo ograniczają powstawanie mostków termicznych.

Współczynnik przenikania ciepła (Uw) – klucz do zrozumienia izolacyjności okien

Aby móc obiektywnie porównać właściwości izolacyjne różnych okien, wprowadzono specjalny wskaźnik – współczynnik przenikania ciepła, oznaczany jako Uw. Wartość ta określa, ile ciepła (wyrażonego w watach) przenika przez 1 metr kwadratowy okna (całego okna, a nie tylko szyby!) w ciągu 1 godziny, przy różnicy temperatur po obu jego stronach wynoszącej 1 Kelwin (lub 1 stopień Celsjusza). Mówiąc prościej: im niższa wartość współczynnika Uw, tym mniejsze są straty ciepła przez okno, a co za tym idzie – lepsza izolacja.

Dążenie do uzyskania jak najniższego współczynnika przenikania ciepła jest więc podstawowym celem przy wyborze okien energooszczędnych. Porównując typowe wartości, można zauważyć znaczącą różnicę:

- Standardowe okna dwuszybowe osiągają współczynnik Uw na poziomie około 1,3-1,6 W/(m²Ki).
- Nowoczesne okna trzyszybowe charakteryzują się znacznie lepszym współczynnikiem przenikania ciepła, często Uw poniżej 0,9 W/(m²K), a najlepsze modele nawet 0,5-0,7 W/(m²K).

Tak dobre parametry okien trzyszybowych są możliwe nie tylko dzięki dodatkowej szybie, ale również dzięki stosowaniu powłoki niskoemisyjnej na jednej lub kilku powierzchniach szyb. Te niewidoczne dla oka warstwy odbijają ciepło z powrotem do wnętrza pomieszczenia zimą, a latem ograniczają nagrzewanie się wnętrz. Dodatkowo, odpowiednie wypełnienie komór gazem szlachetnym (np. argonem) zamiast powietrzem znacząco poprawia przenikalność cieplną całego pakietu. Energooszczędność budynku jest więc bezpośrednio powiązana z parametrami Uw zamontowanych okien. Wybierając okna, warto zwrócić uwagę, czy producent podaje Uw dla całego okna, a nie tylko dla pakietu szybowego (Ug), gdyż to właśnie Uw jest miarodajnym wskaźnikiem izolacyjności. Bez wątpienia, najlepszymi parametrami izolacyjnymi będą cechowały się nowoczesne, prawidłowo skonstruowane pakiety trzyszybowe.

Okna a koszty ogrzewania – czy droższe okna trzyszybowe faktycznie się opłacają?

Analizując koszty, nietrudno zauważyć, że więcej kosztują okna trzyszybowe niż ich dwuszybowe odpowiedniki. Ich zakup to początkowo większy wydatek. Jednak czy jest to wydatek, który się zwraca? W wielu przypadkach tak. Warto inwestować w trzyszybowe okna, zwłaszcza w nowo budowanych domach, które z założenia mają być energooszczędne. Różnica w cenie może się zwrócić w ciągu kilku do kilkunastu lat dzięki niższym rachunkom za ogrzewanie. Okres zwrotu zależy od wielu czynników, m.in. od ceny energii, strefy klimatycznej, wielkości przeszkleń i ogólnej izolacyjności budynku.

Ryzyko związane z wyborem okien o niedostatecznych parametrach izolacyjnych jest takie, że przez lata będziemy ponosić wyższe koszty ogrzewania. Dla nowego domu, gdzie okna stanowią znaczną część elewacji, inwestycja w okno trzyszybowe jest często najbardziej uzasadniona ekonomicznie i ekologicznie w długoterminowej perspektywie. Warto również pamiętać, że wymagania dotyczące izolacyjności budynków stale rosną, więc wybierając dziś okna trzyszybowe, inwestujemy w rozwiązanie, które będzie spełniać standardy przez wiele lat.

Zjawisko kondensacji, czyli dlaczego „okna trzyszybowe parują” i co to oznacza?

Zjawisko kondensacji pary wodnej na szybach, potocznie nazywane "parowaniem", bywa źródłem niepokoju. Warto jednak zrozumieć, kiedy jest to naturalne zjawisko, a kiedy może sygnalizować problemy.

Często można usłyszeć, że okna trzyszybowe parują na zewnętrznej powierzchni, zwłaszcza wiosną i jesienią, w godzinach porannych. Paradoksalnie, jest to często bardzo pozytywny objaw! Świadczy on o doskonałej izolacyjności termicznej okna. Zewnętrzna szyba w pakiecie trzyszybowym jest tak dobrze odizolowana od ciepła wnętrza, że jej temperatura może spaść poniżej temperatury punktu rosy powietrza zewnętrznego. W efekcie na jej powierzchni skrapla się para wodna – dokładnie tak, jak na zimnej butelce wyjętej z lodówki. Jest to dowód, że ciepło nie "ucieka" z domu przez szybę.

Inaczej wygląda sytuacja w przypadku okien dwuszybowych lub gdy kondensacja pojawia się regularnie na wewnętrznej stronie szyb (od strony pomieszczenia). Może to świadczyć o niższej izolacyjności okna (wewnętrzna szyba jest zimna i schładza powietrze w jej otoczeniu) lub o problemach z wentylacją w pomieszczeniu. O ile sporadyczne, niewielkie parowanie wewnętrzne przy dużych różnicach temperatur i wysokiej wilgotności (np. podczas gotowania) może być normalne, o tyle stała obecność wody na szybach od wewnątrz powinna skłonić do analizy przyczyn.

Gdzie najlepiej sprawdzą się poszczególne typy okien? Dopasuj wybór do pomieszczenia

Wybór między oknami dwu- a trzyszybowymi powinien być podyktowany nie tylko budżetem, ale przede wszystkim przeznaczeniem budynku i poszczególnych pomieszczeń.

- W pomieszczeniach mieszkalnych (takich jak salon, sypialnie, pokoje dziecięce, kuchnia) w nowym domu lub mieszkaniu zdecydowanie rekomenduje się stosowanie okien trzyszybowych. Zapewniają one doskonałą izolację termiczną, co przekłada się na niższe rachunki za ogrzewanie zimą i przyjemniejszy chłód latem. Dodatkowo, lepsza izolacyjność akustyczna okien trzyszybowych znacząco podnosi komfort przebywania, chroniąc przed hałasem z zewnątrz.
-
W pomieszczeniach użytkowych nieogrzewanych, takich jak garaże, piwnice, strychy czy pomieszczeniach gospodarczych i wolnostojących budynkach gospodarczych, stosowanie okien dwuszybowych może być w zupełności wystarczające i bardziej ekonomiczne. Tam, gdzie wysoka izolacyjność termiczna nie jest priorytetem, a głównym celem jest doświetlenie i ochrona przed warunkami atmosferycznymi, okna dwu spełnią swoją rolę.

- Domki letniskowe i inne budynki użytkowane sezonowo, głównie w cieplejszych porach roku, to kolejna kategoria, gdzie można rozważyć okna dwuszybowe. Jeśli domek nie jest intensywnie ogrzewany zimą, inwestycja w droższe okna trzyszybowe może nie przynieść oczekiwanego zwrotu.

Należy podkreślić, że zarówno okna dwuszybowe, jak i trzyszybowe mają swoje miejsce na rynku i mogą być odpowiednim wyborem w zależności od specyficznych wymagań inwestorów oraz charakterystyki budynku. Kluczowe jest, aby dostosować wybór do indywidualnych potrzeb swojego domu i jego przyszłego sposobu użytkowania. Nie zawsze najdroższe rozwiązanie jest tym optymalnym dla każdego pomieszczenia nieogrzewanego.

Prawo budowlane i normy – co mówią przepisy o izolacyjności okien?

Wybierając okna, warto mieć świadomość, że ich parametry, w tym izolacyjność cieplna, są regulowane przez obowiązujące normy i przepisy. Prawo budowlane oraz szczegółowe rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, określają minimalne wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej przegród zewnętrznych, w tym okien.

Z każdą nowelizacją tych przepisów (np. popularne WT 2017, WT 2021) wymagania te stają się coraz bardziej rygorystyczne, promując budownictwo energooszczędne. Z wymienionych regulacji wynika jasno, że nowe budynki muszą być projektowane i budowane tak, aby minimalizować straty ciepła. To z kolei często oznacza konieczność stosowania okien o coraz niższym współczynniku Uw.

Czy wymienione regulacje faworyzują okna trzyszybowe? Bezpośrednio nie narzucają konkretnego typu pakietu szybowego, ale określają maksymalną dopuszczalną wartość Uw dla okien. W praktyce, aby sprostać tym wymaganiom, zwłaszcza w budynkach mieszkalnych, wybór okien trzyszybowych staje się często standardem lub wręcz koniecznością. Dlatego zawsze przed zakupem warto sprawdzić, czy wybrane okna spełniają aktualne normy dla danego typu budynku i strefy klimatycznej.

To nie tylko szyby! Na co jeszcze zwrócić uwagę wybierając okna?

Chociaż pakiet szybowy ma kluczowe znaczenie dla parametrów okna, to nie jedyny element, na który warto zwrócić uwagę. Ogólna jakość i funkcjonalność okna zależy od kilku innych czynników:

- Materiał ramy okiennej: Najpopularniejsze na rynku są okna PCV (często błędnie nazywane "okna plastikowe"), okna aluminiowe oraz okna drewniane. Każdy z tych materiałów ma inne właściwości termiczne, wytrzymałościowe i estetyczne. Nowoczesne profile ram, zarówno PCV, aluminiowe, jak i drewniane, są konstruowane jako wielokomorowe, co dodatkowo poprawia ich izolacyjność i wpływa na ogólny komfort użytkowania.

- Znaczenie prawidłowego montażu: Nawet okno o najlepszych parametrach nie spełni swojej roli, jeśli zostanie nieprawidłowo zamontowane. Błędy montażowe mogą prowadzić do powstawania mostków termicznych, nieszczelności, a nawet problemów z funkcjonowaniem skrzydła. Szczególnie w przypadku montażu okien trzyszybowych, które są cięższe, precyzja i doświadczenie ekipy montażowej są kluczowe. Warto rozważyć tzw. ciepły montaż (warstwowy), który minimalizuje ryzyko utraty ciepła na styku ramy z murem.

- Ochrona przed hałasem: Liczba szyb i ich grubość, a także rodzaj gazu w komorach, wpływają na izolacyjność akustyczną okna. Okna trzyszybowe zazwyczaj lepiej tłumią hałas z zewnątrz.

- Promienie słoneczne: Pakiety szybowe mogą być dobierane tak, aby optymalizować zyski cieplne od słońca zimą lub ograniczać przegrzewanie się pomieszczeń latem (co jest ważne zwłaszcza przy dużych przeszkleniach od strony południowej i zachodniej).

- Ogólny wpływ na komfort przebywania: Dobre okna to nie tylko ciepło, ale też odpowiednia ilość światła, łatwość obsługi, bezpieczeństwo i estetyka. To, jak okna lepiej chronią przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi (wiatr, deszcz, i chłód), również ma ogromne znaczenie.

Podsumowanie: Jak świadomie podjąć decyzję?

Decyzja okna dwuszybowe czy trzyszybowe nie jest prosta i zależy od wielu indywidualnych czynników. Podsumujmy kluczowe argumenty, które pomogą Ci świadomie wybrać najlepsze rozwiązanie dla swojego domu.

Wybierając okna wybrać należy kierować się nie tylko ceną, ale przede wszystkim analizą własnych potrzeb, typem budynku i oczekiwaniami dotyczącymi komfortu oraz przyszłych oszczędności. Nie ulega wątpliwości, że dobrze dobrane okna to inwestycja, która procentuje przez lata, wpływając na jakość życia i stan domowego budżetu. Mamy nadzieję, że ten poradnik ułatwił zrozumienie, czym okna różnią się od siebie i pomoże wybrać najlepszy typu okna do Państwa potrzeb.