Skala przedsięwzięcia jest o wiele większa niż w wyborach na prezydenta RP, a nawet w wyborach do Sejmu i Senatu.
Wybory samorządowe, są równie ważne, o ile nie ważniejsze niż parlamentarne. Warto iść głosować i mieć wpływ na przyszłość swojej gminy i regionu.
Kogo wybieramy?
W wyborach samorządowych wybieramy wójtów, prezydentów i burmistrzów, a także radnych gminy i radnych powiatu. Ponadto głosujemy też w wyborach do sejmiku województwa. W zależności od wielkości gminy i jej charakteru, wybory różnią się wieloma szczegółami. Jeszcze inaczej jest w Warszawie, ale stolicę pomijamy, bo tam KrosnoSfera jeszcze nie dociera (poza egzemplarzami elektronicznymi dla tamtejszych miłośników Krosna).
W małych gminach wybierać będziemy radnych gminy, wójta lub burmistrza, a także radnych powiatowych i przedstawicieli do Sejmiku.
W większych miastach, np. miastach na prawach powiatu, takich jak Krosno, wybieramy prezydenta miasta, miejskich radnych oraz głosujemy na kandydatów do Sejmiku.
Co ważne, w gminach do 20.000 mieszkańców (większość gmin na naszym terenie) do rady gminy lub rady miejskiej, wybory odbywają się w okręgach “jendomandatowych”. To znaczy, że gmina podzielona jest na niewielkie okręgi, w których każdy komitet może wystawić jednego kandydata, a do rady wchodzi tylko jedna osoba z okręgu. Ten kto dostanie najwięcej głosów po prostu wygrywa, nie ma dodatkowych komplikacji.
W miastach takich jak Krosno, wybieramy w okręgach wielomandatowych. Krosno podzielone jest na trzy takie okręgi i w każdym wybranych zostanie 7 osób, a komitety mogą wystawić nawet po 9 kandydatów w każdym okręgu. Aby ustalić kto wygrał, dokonuje się przeliczenia głosów według określonych procedur. Ważne jest ile głosów komitet dostał w skali całej gminy, następnie ile głosów otrzymał w okręgach, a na koniec, ile głosów mają poszczególni kandydaci. Dodatkowo są przypadki rezygnacji z miejsca w Radzie, np. gdy ktoś zostaje zastępcą prezydenta. Jakie są tego skutki? Na ogół, żeby zostać radnym, trzeba zdobyć w Krośnie około 250 głosów. Jednak przeliczniki działają tak, że czasem i 300 lub 400 głosów to za mało. Są też sytuacje, gdy ktoś zdobywa 88 głosów, a zostaje radnym, bo tak ułożyły się głosy i podział miejsc, szczególnie gdy osoba z wyższym wynikiem rezygnuje z mandatu radnego. W mniejszych gminach mieszkańcy wybierają też radę powiatu, która z kolei wyłania Starostę i Zarząd Powiatu. Część obowiązków na rzecz mieszkańców, np. w zakresie dróg czy szkolnictwa, realizują powiaty, a nie gminy. Mieszkańcy Krosna nie wybierają władz powiatu, ponieważ Krosno jest samo w sobie zarówno gminą, jak i powiatem. Dlatego w Krośnie urzęduje prezydent, a nie burmistrz. Prezydent miasta ma te same uprawnienia co burmistrz i starosta w jednym. Podobnie Rada Miasta Krosna jest odpowiednikiem zarówno rady gminy, jak i powiatu.
Sejmik Województwa jest na jeszcze wyższym szczeblu. To nasz samorząd w Rzeszowie, który decyduje o działaniach, w tym inwestycjach, na skalę wojewódzką. W naszym regionie te działania są mniej widoczne, bo województwo wyraźnie dzieli się na północną część, która jest doinwestowana i na południową, która mniej korzysta ze środków wojewódzkich (bardzo jest to widoczne w różnicy inwestycji kolejowych na północy i na południu województwa). Dla nas, jako mieszkańców południa, istotne jest wybranie takiego przedstawicielstwa, które odwróci ten wieloletni trend.
Dlaczego to ważne?
Niby pytanie jest proste, a jednak wybory samorządowe nie skupiają aż takiej uwagi jak wybory do Sejmu. To fakt, że decydującą rolę w kraju ma Sejm i sejmowa większość zapewniająca poparcie dla rządu. Nie zmienia to faktu, że w wyborach samorządowych wybieramy tę władzę, która jest najbliżej nas. Samorząd decyduje o inwestycjach i remontach drogowych, o oświetleniu ulic, o funkcjonowaniu szkół na terenie gminy/powiatu. Samorządy współpracują z organizacjami pozarządowymi, finansują kluby sportowe, także na szczeblach i w dyscyplinach, które nie mogą liczyć na wpływy ze sprzedaży biletów, a są potrzebne dla rozwoju sprawności, szczególnie dzieci i młodzieży. Lokalny samorząd ma istotny wpływ na tworzenie warunków dla rozwoju kultury. Samorządowi podlegają służby takie jak Straż Miejska lub Straż Gminna. W wielkim skrócie: samorząd decyduje o naszej codzienności, o tym czy łatwo znajdziecie miejsce parkingowe i czy będzie ono płatne, o tym jakie warunki panują w szkołach, albo czy wyremontowany zostanie Wasz Dom Ludowy. Dlatego to są bardzo ważne wybory.
Grafika: Fundacja Odpowiedzialna Polityka
Czy jeden głos coś zmieni?
Tak! W tych wyborach naprawdę jeden głos potrafi wiele zmienić. W wyborach na wójta, burmistrza i prezydenta można wygrać dosłownie jednym głosem. Podobnie w wyborach w okręgach na radnych (w gminach poniżej 20.000 mieszkańców), decydujących może być kilka,a nawet jeden głos. Również w wyborach w Krośnie, niewielka liczba głosów może przesądzić, który komitet zdobędzie miejsce w Radzie Miasta, natomiast w obrębie samej listy jeden głos może być decydujący, od niego będzie zależało, która osoba zostanie radnym. Krosno już miało takie sytuacje w poprzednich wyborach. Tym bardziej zachęcamy do zapoznania się z kandydatami, z ich dorobkiem, z ich poglądami i programem. Zachęcamy też by sprawdzać jak wywiązali się z dotychczasowych obietnic, a także na ile wywiązują się z obowiązków.
Pamiętajcie! Wójt, burmistrz czy prezydent, tak naprawdę nie jest władzą w gminie. Gmina to wspólnota mieszkańców, obywateli. W wyborach samorządowych mieszkańcy starają się wybrać jak najlepszą osobę, którą zatrudnią do wykonywania bardzo ważnych obowiązków. Nie zmarnujmy tej szansy! Owszem, przez całą kadencję mieszkańcy mają wiele możliwości działania: można składać wnioski i petycje, brać udział w konsultacjach społecznych, ale to w momencie wyborów podjęte będą najważniejsze decyzje. To już 7 kwietnia zdecydujemy, kto w naszych gminach przejmie stery!
