Wcześniejsze wystawy z cyklu cieszyły się dużą popularnością wśród mieszkańców Krosna. Ideą tej wystawy - dedykowanej krośnianom - jest ukazanie jak w czasie stu lat, zamkniętych pomiędzy 1900 a 2000 rokiem, kształtowało się i zmieniało życie dorosłych mieszkańców Krosna.
Jeśli instytucje kultury zostaną ponownie otwarte, Muzeum Rzemiosła zaprosi krośnian do Piwnicy Podcieniami, aby zwiedzić wystawę na żywo. Tymczasem Muzealnicy postanowili publikować opowieści o krośnieńskiej dorosłości na swojej stronie internetowej.
Opublikowany już został odcinek wprowadzający - PILOT, w którym zdefiniowana została dorosłość. Muzeum zdradziło jakie tematy zamierza poruszyć w następnych odcinkach. Do zobrazowania tematu wykorzystano pamięć fotografii, część z nich nie była nigdy publikowana.
Dojrzałość...
Zakończenie nauki, odbycie służby wojskowej, podjęcie pracy, wybór drogi życiowej, założenie rodziny to kryteria, którymi posłużyliśmy się w ustaleniu umownych momentów odgraniczających młodość od dojrzałości. W opowieści o krośnieńskiej dorosłości wykorzystaliśmy pamięć fotografii, przedmiotów, opowieści i przekazy rodzinne, wspomnienia nagrywane i pisane - mniej lub bardziej dokładne. Całość - mamy taką nadzieję - da wyobrażenie i utrwali obraz dorosłego, a może dojrzałego życia krośnian XX w.
Krosno, rodzinny spacer wałami nad Lubatówką przy tzw. „ubezpieczalni”. Lata 50. XX w.
Dojrzałość można rozumieć jako pełnię możliwości, jako stan, w którym organicznie niczego nie brakuje albo najwyższy stopień intensywności życia. Dojrzałość zwykle przynosi ze sobą stabilizację. Człowiek ukierunkowany już dokonaniem pierwszych, ważnych życiowych wyborów, z dużym zapasem entuzjazmu staje u progu czasu, w którym życie wymagać będzie od niego przede wszystkim odpowiedzialności. Jest fizjologicznie, intelektualnie, emocjonalnie i społecznie zaopatrzony w odpowiednie narzędzia dojrzałości - jest w pełni zdolny do nawiązywania głębszych związków międzyludzkich, do wnikliwego eksplorowania dziedzin swojej aktywności życiowej, ma zdolność dostrzegania problemów moralnych i etycznych, jest uwrażliwiony na cierpienie i krzywdę a szczególnego znaczenia nabiera dla niego troszczenie się o najbliższych - rodzinę, przyjaciół.
Koleżeński spacer, lata 50. XX w.
Najczęściej wybieraną drogą otwierającą krośnianom dojrzałość było zawarcie związku małżeńskiego. Krośnieńskie śluby i wesela z pewnością przeszły wielką ewolucję na przestrzeni XX w.
Ślub w Urzędzie Stanu Cywilnego Krosno, 1984 r.
Kolejnym tematem jaki zostanie podjęty będzie praca zawodowa mężczyzn i kobiet oraz zmiany, jakie zaszły w tym obszarze życia szczególnie po II wojnie światowej. Przyglądniemy się zajęciom przedwojennych krośnian i krośnieńskim zakładom, w których najczęściej pracowali mieszkańcy miasta w 2. poł. XX w. Interesować nas będzie nie tylko to, gdzie i w jaki sposób krośnianie zarabiali na chleb, ale też jak praca zawodowa wpływała na ich rozwój społeczny i kulturowy - wspominać będziemy różne formy działalności przyzakładowej jak np.: tworzenie żłobków, przedszkoli, szkół przyzakładowych, zespoły muzyczne, orkiestry, festyny zakładowe.
Praca w krośnieńskiej masarni przy ul. 22-go Lipca. Lata 70. XX w.
Ważna część ekspozycji dotyczyć będzie życia rodzinnego i sposobów spędzania czasu wolnego przez dorosłych krośnian. Spróbujemy dociec, w jakich miejscach wypadało bywać w Krośnie i jak przeciętny krośnianin spędzał czas relaksu, czy np. odwiedzał biblioteki - jak jedną z nich mieszczącą się w Towarzystwie "Zgoda". Przypomnimy, że w krośnieńskim "Domu Górnika" działał tworzony przez mieszkańców teatr. Poszukamy śladów dawnych hobby. Z entuzjazmem wspomnimy pasje sportowe krośnian - np. tradycję wspólnego chodzenia na mecze piłkarzy Karpat i wyścigi żużlowe, w których brali udział zawodnicy spod znaku wilka zrzeszeni w KSM Krosno. Pochylimy się nad przyzakładowymi rodzinnymi ogrodami działkowymi, w których krośnianie na swoich kilkuarowych poletkach potrafili wyhodować tyle odmian warzyw i owoców, że ich piwniczki przed zimą pękały w szwach od ilości różnorodnych przetworów. Spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, w jakim okresie i dlaczego w Krośnie huczniej świętowano imieniny niż urodziny. Wspomnimy, jak i gdzie bawili się krośnianie - poczynając od tradycji przedwojennych bali karnawałowych w Kasynie po słynne krośnieńskie bale przebierańców organizowane w latach 80.i 90.
Słynne krośnieńskie bale. Lata 80. XX wieku
Ta wystawa jest także poświęcona miastu, które w ciągu stulecia zmieniało się, a właściwie zmieniali je mieszkający tu ludzie. Miasto Krosno historią swą sięgające wieku XIV mieniło się dumnie miastem królewskim, rozwijało się i piękniało zdobione świątyniami, ratuszami, kamienicami zamożnych mieszczan, zabezpieczone murem z bramami, wyposażone w wodociąg i kanalizację, wyróżnione graficznym obrazem w Civitates Orbis Terrarum. To miasto, które bogate zasobnością mieszczan, razem z ich fortunami upadało, niszczało, traciło blask i znaczenie, popadało w ruinę by znowu się podnosić. Wiek XX wydaje się historię tę pokazywać raz jeszcze w wersji skondensowanej. Oto streszczenie: na początku wieku - intensywny rozwój przemysłu naftowego, tkackiego, później szklarskiego, a co za tym idzie nowi przedsiębiorcy, właściciele, udziałowcy osiedlający się w Krośnie. Powstają szkoły, nowe gmachy użyteczności publicznej, wille podmiejskie - zmienia się przestrzeń miasta na miarę potrzeb mieszkańców. Obydwie wojny - na szczęście nie wyniszczając całkowicie miasta - wyrządzają szkody, na naprawianiu których upływają lata. Początkowo Krosno jest siedzibą starostwa obejmującego 3 miasta, 2 miasteczka i 104 wsie, niezbyt dużym powiatem jest przez kolejne dekady, by w 1971 roku zostać stolicą województwa krośnieńskiego, a pod koniec XX w utracić nominalny prestiż miasta wojewódzkiego na rzecz gminy - miasta na prawach powiatu.
Rynek, widok na krośnieński fotoplastikon, który funkcjonował od lat 40. XX.
Zachowane obrazki aktywności krośnian przenoszą się na wygląd miejskiej przestrzeni - miejsc ulubionych, miejsc związanych z "obowiązkiem świadczenia pracy", miejsc odpoczynku i relaksu.
Tekst: Ewa Mańkowska, Iwona Jurczyk, (MRZwK), red.
Fot. archiwum Muzeum Rzemiosła w Krośnie
