Poszkodowany jest nieprzytomny i nie oddycha. Wzywamy pogotowie, rozpoczynamy sztuczne oddychanie i masaż serca. Czy przypadkowa osoba na miejscu zdarzenia może zrobić więcej? Może, o ile w pobliżu znajduje się AED - Automatyczny Defibrylator Zewnętrzny!

Nawet szybko wezwana karetka pogotowia ratunkowego przyjedzie na miejsce zdarzenia po około 5 minutach. Jeśli poszkodowanemu nikt w tym czasie nie pomoże, to bardzo prawdopodobne, że na skutek niedotlenienia w jego mózgu zaczną zachodzić nieodwracalne zmiany. Szybko rozpoczęte przez przypadkowych przechodniów masaż serca i sztuczne oddychanie pozwolą podtrzymywać jego funkcje życiowe. Da to poszkodowanemu jak największe szanse na przeżycie. W tym czasie powinien również zostać użyty defibrylator. W sytuacji nagłego zatrzymania krążenia często jedynym skutecznym „lekiem" jest prąd elektryczny. Użycie defibrylatora przywraca prawidłową pracę serca i pozwala uratować ludzkie życie. Zbyt późne użycie defibrylatora (np. czekanie na przyjazd pogotowia) zmniejsza jego skuteczność, a zatem i szanse na przeżycie.

Szybkie zastosowanie defibrylacji jest możliwe tylko, gdy w pobliżu znajduje się defibrylator. Automatyczne urządzenia tego typu mogą z powodzeniem zostać użyte przez osobę postronną, bez wykształcenia medycznego.

Urządzenia te są bezpieczne i proste w obsłudze. Same, krok po kroku wydają komendy głosowe (!) i kierują osobą, która udziela pomocy. Po naklejeniu 2 elektrod na klatkę piersiową poszkodowanemu urządzenie automatycznie wykonuje badanie EKG – analizuje rytm serca i w razie potrzeb wydaje polecenie wykonania defibrylacji (wyładowania). Wystarczy wtedy nacisnąć jeden przycisk.

Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji, dotyczące udzielania pierwszej pomocy coraz większy nacisk kładą na jak najszybsze użycie defibrylatora. Zgodnie z najnowszymi wytycznymi, defibrylatory powinny znajdować się w tam, gdzie są duże skupiska ludzi, a zatem wysokie ryzyko wystąpienia nagłego zatrzymania krążenia. Według Programu Powszechnego Dostępu do Defibrylacji (PAD), rozmieszczenie urządzeń powinno umożliwić skorzystanie z ich pomocy w czasie poniżej 3 minut!

Rozwój sieci AED w Krośnie
Wydział Polityki Społecznej i Zdrowia UM Krosna zajmuje się rozbudową dostępu do defibrylacji w naszym mieście. Jak wygląda sytuacja?

W 2011 roku miasto zakupiło dwa automatyczne defibrylatory zewnętrzne (PAD 300 P). Urządzenia znajdują się w Miejskim Ośrodku Sportu i Rekreacji - w hali sportowej przy ul. Bursaki  29  oraz  w Zespole Krytych Pływalni w Krośnie - basen przy ul. Wojska Polskiego 45a i basen przy ul. Sportowej 8. AED w hali został już z powodzeniem użyty dla ratowania życia. Zobacz: AED użyty po raz pierwszy w Krośnie. 

W 2014 miasto udzieliło dotacji (50 000 zł) dla Samodzielnego Publicznego Pogotowia Ratunkowego w Krośnie na zakup nowoczesnego defibrylatora z funkcją teletransmisji, celem utworzenia systemu teletransmisji zapisu EKG pacjenta z ambulansu do lekarza dyżurnego Pracowni Kardiologii Interwencyjnej.

W 2015 miasto przekazało dotację dla Zespołu Krytych Pływalni w Krośnie na zakup kolejnego AED. W tym roku planowany jest zakup kolejnych dwóch sztuk. Na ten cel w budżecie przewidziano 12 tysięcy złotych. Defibrylatory zostaną zamontowane w kolejnych miejscach.

Równocześnie prowadzone są szkolenia z udzielania pierwszej pomocy, także z użyciem AED. Przeszkolono pracowników urzędu miasta, straży miejskiej,  Miejskiej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, MOPS, MOSiR, Zespołu Krytych Pływalni w Krośnie, szkół, domów pomocy społecznej i Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Przeszkolono w sumie: 57 osób w 2011 roku, 42 osoby w 2012 roku i 27 osób w 2015 roku.

Kolejny defibrylator znajduje się w budynku RCKP przy ul. Kolejowej. To urządzenie nieodpłatnie przekazane przez rejonowy oddział PCK w Krośnie do użytkowania do dnia 31 grudnia 2016 roku, z możliwością przedłużenia umowy. AED jest umieszczony w portierni. Użycie defibrylatora nie wymaga pomocy personelu, a portiernia jest czynna całą dobę. Szkolenie dla 21 pracowników RCKP przeprowadził krośnieński oddział PCK.

Różnie jest z dostępnością
Dostęp do AED w hali sportowej przy ul. Bursaki  wymaga pomocy personelu - otwarcia drzwi do pomieszczenia. Jest jednak dostępny przez całą dobę.

Automatyczne defibrylatory zewnętrzne w Zespole Krytych Pływalni w Krośnie dostępne są w godzinach otwarcia. Na basenie przy ul. Wojska Polskiego 45a defibrylator umieszczony jest na ścianie przy stanowisku ratownika (dostęp w dni powszednie w godzinach 6.00 - 22.00, w soboty i niedziele w godzinach 8.00 - 22.00), dostęp do urządzenia nie wymaga pomocy pracownika.

Na basenie przy ul. Sportowej 8 defibrylator umieszczony jest w pomieszczeniu socjalnym, obok stanowiska ratownika. Dostęp możliwy jest w dni powszednie w godzinach 6.00 - 22.00, w soboty i niedziele w godzinach 10.00 - 20.00, jednak wymaga pomocy pracownika (otwarcie drzwi pomieszczenia).

Nie tylko gmina
Ułatwienie dostępu do defibrylatorów to nie tylko zadanie dla samorządu. Na świecie i w Polsce różne instytucje, a nawet prywatne firmy (np. galerie handlowe lub duże zakłady pracy) dbają o to, żeby w razie potrzeby AED były pod ręką.

W Krośnie w obiektach PWSZ znajdują się dwa AED: przy ulicy Kazimierza Wielkiego 6 oraz przy ulicy Dmochowskiego 12. Urządzenia są łatwo dostępne, znajdują na głównych korytarzach, przy portierniach. Dostęp jest możliwy po otwarciu głównych wejść do budynków. Obydwa AED są własnością uczelni. W związku z ich montażem przeprowadzono też szkolenie dla ponad 20 pracowników na różnych stanowiskach.

- Uczelnia posiada też 2 urządzenia treningowe AED. Szkoleni z ich obsługi są studenci pielęgniarstwa, WF i turystyki - informuje dr Renata Rabiasz, kierownik Zakładu Pielęgniarstwa PWSZ Krosno. - W PWSZ pierwsze urządzenie AED pojawiło się w 2009 roku. Zostało zainstalowane do użytku publicznego w roku 2013. Powodem było podniesienie poziomu bezpieczeństwa studentów i pracowników - dodaje dr Rabiasz.

Defibrylatory w PWSZ jeszcze nigdy nie zostały użyte, ale są gotowe "na wszelki wypadek".

Organizatorzy szkoleń pomocy przedmedycznej w Krośnie posiadają szkoleniowe AED. Osoby uczące się pierwszej pomocy są oswajane z tymi urządzeniami.
Szkoleniowe AED używane są podczas turniejów pierwszej pomocy organizowanych w Krośnie. Zobacz: Pierwsza pomoc w CDS. Świerzowa Polska na pierwszym miejscu. Także na pokazach ratownictwa przy różnych okazjach można poznać te urządzenia z bliska. Zobacz: Pierwsza pomoc: z Sercem i Rozumem.

Zobacz także: AED dla Krosna

pd