Najniższy szczebel demokracji
Dzielnice i Osiedla to „jednostki pomocnicze” miejskiego samorządu, „najniższy szczebel demokracji”. Rady oraz Zarządy poszczególnych jednostek pomocniczych są pośrednikami pomiędzy mieszkańcami, a Rada Miasta, Prezydentem i Urzędem miasta Krosna. To one wnioskują w podstawowych sprawach, takich jak remont chodnika, zainstalowanie oświetlenia itp. Przynajmniej w teorii maja również pomagać w rozmowach z mieszkańcami, gdy potrzebna jest zgoda na „wejście w teren” lub uzyskanie gruntu pod inwestycję (rozbudowa drogi, budowa chodnika itp.). W ubiegłym roku krośnianie wybrali swoich przedstawicieli we wszystkich dzielnicach i osiedlach. Nie obyło się bez emocji, szczególnie tam, gdzie mieszkańcy posłuchali zaproszenia i naprawdę licznie przybyli.

„Liczny udział”
Na większości spotkań w osiedlach i dzielnicach frekwencja była niska, wybory przebiegały spokojnie, wręcz namawiano ludzi by kandydowali, bo brakowało pełnej listy. Co innego było w Polance, Suchodole oraz na Osiedlu Traugutta i Osiedlu Markiewicza. Tam mieszkańcy przyszli naprawdę licznie, co więcej w zebraniach uczestniczyło wielu młodych ludzi, którzy nie ukrywali, że chcą zmian w swoim najbliższym otoczeniu.

Polanka - konieczne uzupełnienie
W wyniku wyborów w Polance zmianie uległa niemal cała rada (Zmiany w Polance). Sam przewodniczący dzielnicy, Zdzisław Dudycz tym razem nie kandydował. Atmosfera na sali była podgrzana, ale same wybory przebiegły spokojnie, bez ścięć i problemów. Kłopoty pojawiły się później. Nowa rada dzielnicy poczuła się dyskryminowana decyzja o oddaniu Domu Ludowego w dzierżawę (Polanka - Dom ludowy w dzierżawę). W sumie, przez rok z pracy w radzie zrezygnowało 6 osób. Zgodnie ze Statutem konieczne są wybory uzupełniające do Rady. Odbędą się one 12 kwietnia, w ramach corocznego spotkania sprawozdawczego.

„Demokracja po Suchodolsku”
Do skandalu i protestów doszło w wyniku wyborów do Rady Dzielnicy Suchodół. Zamknięto listę kandydatów, pomimo, że wiele osób wciąż zgłaszało swoje propozycje radnych. Na zebranie przybyła rekordowa liczba 128 osób zainteresowanych wyborami w dzielnicy. W tym wiele młodych osób. Problemy pojawiły się w czasie zgłaszania kandydatów. Przewodniczący zebrania, Zbigniew Kubit (zarazem radny miasta Krosna) uspokajał sytuację prosząc by cierpliwie czekać na dopuszczenie do głosu. - Każdy będzie mógł zgłosić kandydatów – mówił Zbigniew Kubit – Proszę poczekać na swoją kolej – słyszały liczne osoby czekające nawet po kilkanaście minut z wyciągniętą do góry ręką.

Nie zapisywano kolejności, przewodniczący udzielał głosu wedle własnego uznania. Udzielił głosu między innymi sobie oraz klubowemu koledze, Stanisławowi Słysiowi, obaj zgłosili swoich kandydatów.

W pewnym momencie pojawił się wniosek o zamknięcie listy kandydatów. Przewodniczący postanowił poddać ten wniosek niezwłocznie pod głosowanie, pomimo, że nie dopuścił do głosu jeszcze kilkunastu osób zgłaszających kandydatury. – Takie są procedury demokracji – stwierdził, zarządzając głosowanie. Przewodniczący zebrania nie dopuścił do głosu nikogo (oprócz jednej osoby!), z pośród czekających cierpliwie na swoją kolej do zabrania głosu. Wniosek o zamknięcie listy przeszedł większością głosów. „Tu się zgłaszali ludzie i nie zostali dopuszczeni do głosu!”, „Więcej tu nie przyjdę i tyle!”, „To tak wygląda demokracja?” „Statut nie jest przestrzegany na tym zebraniu!”– komentowali oburzeni mieszkańcy.

Ponieważ Statut nie precyzuje w jaki sposób należy zamykać listę kandydatów, za to stwierdza, że „Liczba kandydatów jest nieograniczona” (§ 17 punkt 5) w sprawie wyborów w Suchodole zgłoszono protest do prezydenta. Ten uznał ważność wyborów, uzasadniając swoje rozstrzygnięcie w dość kontrowersyjny sposób. W swojej odpowiedzi na protest prezydent stwierdził, że w sprawach, których nie reguluje dokładnie Statut Dzielnicy, stosuje się Statut Miasta, a tym samym, zgodnie ze Statutem Miasta wniosek formalny należało poddać pod głosowanie. Jest to o tyle dziwne, że takiego rozwiązania nie przewiduje ani Statut Dzielnicy, ani Statut Miasta. Co więcej, nawet gdyby uznać to wytłumaczenie, to wybory i tak zostały przeprowadzone nieprawidłowo, ponieważ Statut Miasta nakazuje zapisywanie kolejności osób zabierających głos, nie pozwala na uznaniowe udzielanie głosu, tak jak to się odbyło w Suchodole. Samo „niezwłoczne przegłosowanie wniosku formalnego o zamknięcie listy” nie jest normą na spotkaniach w Dzielnicach i Osiedlach, a raczej wyjątkiem. Zwykle zamiast zamykać listę, prowadzący zebrania dopytują o jeszcze o inne kandydatury (tym samym rozstrzygnięcie prezydenta wskazywałoby, że większość pozostałych wyborów, nie budzących wątpliwości i protestów mieszkańców, została przeprowadzona niewłaściwie).

Kolejnym kuriozum „Suchodolskiej Demokracji” był wybór Zbigniewa Kubita na przewodniczącego Zarządu Dzielnicy. tego wyboru dokonuje Rada Dzielnicy wyłoniona przez mieszkańców, sam Zbigniew Kubit uzyskał zbyt mało głosów by zostać członkiem tej rady, mimo to, został przewodniczącym Zarządu i to on formalnie reprezentuje mieszkańców przed samorządem Miasta. Statut Dzielnicy na to pozwala, ale czy o to chodziło uczestnikom wyborów?

„Przekręt jak w Suchodole”
Wybory na „Guzikówce” przeprowadzono na dwie raty. Za pierwszym razem ("Bitwa o Guzikówkę") nikomu z kandydatów na przewodniczącego Osiedla Traugutta nie udało się zdobyć bezwzględnej większości głosów, pomimo kilkukrotnego powtarzania głosowania (Statut nie przewiduje „II tury”, w której startowaliby tylko kandydaci z największą ilością głosów). Za drugim razem, na kolejnym zebraniu, doszło do „Przekrętu jak w Suchodole”, jak to określił głośno i publicznie radny Miasta, Janusz Hejnar.

Po zgłoszeniu dwóch kandydatów pojawił się wniosek o zamknięcie listy, w efekcie do udziału w wyborach nie została dopuszczona pani Ela Szarota, która wcześniej prowadziła kampanię wyborcza na osiedlu (ulotki, plakaty). Zamkniecie listy przeprowadzono w sposób „zatwierdzony” przez prezydenta w rozstrzygnięciu wspomnianego wyżej protestu z Suchodołu. Przewodniczącym Osiedla został wybrany Jan Walaszczyk. Nikt w tej sprawie nie składał protestów, bo i Statut Osiedla nie przewiduje takiej możliwości.

Spokojne zmiany na Os. Markiewicza
W porównaniu do powyższych przykładów całkowicie spokojnie przeszły wybory i zmiany na Os. Markiewicza. Tu także podczas zgłaszania kandydatur padł wniosek o zamknięcie listy. tu jednak grzecznie zapytano czy są inne kandydatury. Były. Każdego z kandydatów spokojnie dopisano do listy, pod okiem tego samego pana sekretarza, Macieja Gernanda, który uzasadniał konieczność przegłosowania wniosku o zamknięcie listy na os. Traugutta i nadzorował przebieg wyborów, w tym sposób zamknięcia listy w Suchodole.

W wyniku wyborów zmieniono skład Zarzadu Osiedla, wybrano takze nowego przewodniczącego Zarządu. Protestów nie było, chociaż w myśl rozstrzygnięcia protestu wyborczego z Suchodołu, wybory zarządu na os. Markiewicza przebiegły nieprawidłowo.

Zmiany w Statutach?
Wybory w ubiegłym roku pokazały słabośc statutów Dzielnic i Osiedli, ich braki, a nieraz „trudności interpretacyjne”. Z tego powodu postanowiono dokonać zmian. Na najbliższej sesji Rady Miasta ma zostać powołana „doraźna komisja do zmian w statutach jednostek pomocniczych”. Jakie będą te zmiany? Nie wiadomo. Jednym z postulatów jest rozdział funkcji Radnego Miasta od funkcji w radach i zarządach Dzielnic i Osiedli. Zdaniem zwolenników takiej zmiany, to pozwoliłoby uniknąć kuriozalnej sytuacji, gdy radny miejski reprezentuje dzielnicę przed samym sobą. Z tego względu w ubiegłym roku kilku radnych wyraźnie odmawiało kandydowania w wyborach dzielnicowych. Do tej grupy należeli np: Arkadiusz Opoń i Ireneusz Kwieciński z Klubu PO, Janusz Hejnar, Paweł Krzanowski i Kazimierz Mazur z Klubu PiS czy Robert Hanusek i Zdzisław Dudycz z Klubu Samorządowego. Kilku innych radnych (wyłącznie z Klubu Samorządowego) startowało w wyborach do rad i zarządów dzielnic i osiedli, niektórzy sprawują w nich funkcje (np. Stanisław Czaja, Stanisław Słyś, Marcin Niepokój).

Terminy spotkań:
(wszystkie spotkania rozpoczną się o godzinie 18:00)

• Krościenko Niżne - 28 marca - Dzielnicowy Dom Ludowy
• Turaszówka - 29 marca - Osiedlowy Dom Ludowy
• Polanka - 12 kwietnia - Dzielnicowy Dom Ludowy (wybory uzupełniajace)
• Osiedle Południe - 13 kwietnia - Szkoła Podstawowa Nr 6
• Osiedle Tysiąclecia - 17 kwietnia - Miejski Zespół Szkół Nr 1
• Suchodół - 18 kwietnia - Dzielnicowy Dom Ludowy
• Traugutta - 19 kwietnia - Szkoła Podstawowa Nr 15
• Zawodzie - 20 kwietnia - Szkoła Podstawowa Nr 8
• Osiedle Ks. Br. Markiewicza - 23 kwietnia - Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 4 (Naftówka)
• Białobrzegi - 24 kwietnia - Dzielnicowy Dom Ludowy
• Śródmieście - 25 kwietnia - Miejski Zespół Szkół Nr 5, ul. P. Skargi
• Osiedle Grota-Roweckiego - 26 kwietnia - Budynek "Hospicjum", (Stary Szpital) ul. Grodzka

Piotr Dymiński
Foto: Piotr Dymiński